KazeO

Czym w ogóle jest to całe visual novel?

Jeśli kumpel rzucił Ci kiedyś: „zagraj w Steins;Gate albo Doki Doki Literature Club”, a Ty odbiłeś: „przecież to nie gra, tylko klikanie w obrazki”, to ten tekst jest dla Ciebie. Visual novel (VN) to specyficzny miks książki, komiksu i gry wideo. Czytasz, oglądasz ilustracje, czasem słuchasz pełnego dubbingu, a co pewien czas klikasz w jedną z kilku odpowiedzi, wybierasz trasę lub decydujesz, komu zaufać. Niby proste, ale kula śnieżna historii rozrosła się do dżungli podgatunków i konwencji.


Skąd to się wzięło?

LataCo się wydarzyło?
1983Portopia Renzoku Satsujin Jiken na NEC PC-6001 i PC-8801Yuji Horii (tak, późniejszy ojciec Dragon Quest) serwuje interaktywny kryminał na komendy tekstowe. Mało obrazków, dużo zgadywania – ziarenko zostało zasiane. en.wikipedia.org
1990s – PC-98, więcej kolorów, randki i sejw-loadDzięki bogatszej palecie PC-98 eksplodują romanse: Dokyusei (Elf, 1992), Tokimeki Memorial (Konami, 1994) i pierwsze gry Leaf (Shizuku, 1996) udowadniają, że sejw-load to must-have, bo nikt nie chce powtarzać dziesięciu godzin czytanki, by sprawdzić inny wybór. en.wikipedia.orgen.wikipedia.org
2004 – darmowy silnik Ren’PyPyTom udostępnia Ren’Py – bariera wejścia spada do poziomu „ogarniam HTML, dam radę”.
Platformy cyfrowe (Steam, itch.io)Dystrybucja bez pudełka sprawia, że VN-y zaczynają pisać studenci z Polski, singapurskie kolektywy i amerykańscy twórcy horrorów.
2017Doki Doki Literature ClubGra Moniki & spółki wywraca oczekiwania wobec „słodkich dziewczyn z klubu literackiego” i pokazuje, że VN to nie nisza.

Najważniejsze podgatunki – szybka ściąga

PodgatunekO co chodzi?Przykłady
Ren’ai / Dating SimRandkuj, dbaj o statsy postaciTokimeki Memorial, Clannad
Kinetic NovelZero wyborów, czysta powieść z obrazkamiPlanetarian, Higurashi Hou (PC/Switch) reddit.com
Nakige („crying game”)Najpierw luz, potem łzy, na końcu katharsisAir, Angel Beats! (VN 2015)
Utsuge („depresyjna gra”)Łzy są, happy endu brakSaya no Uta, Kara no Shoujo
OtomeBohaterka + paczka przystojniakówHakuoki, Amnesia: Memories
BL / YaoiRelacja mężczyzna×mężczyzna, od romantyku po pikantne scenyTogainu no Chi store.steampowered.com
Hybrid VNDorzucamy zagadki, QTE, sądowe batalieAce Attorney, Zero Escape, Danganronpa

Ewolucja formy & mechanik

Branching hell → flow-chart

Scenariusze puchły jak drożdżówki, więc projektanci podpatrzyli, co robią JRPG-i, i wrzucili flow-chart (np. Virtue’s Last Reward). Klik – przeskakujesz do dowolnego węzła historii.

QTE i minigry

Danganronpa wpakowała rytmiczne „beda-bum” pojedynki słowne, 13 Sentinels – taktyczne bitwy mechów 2.5D, a Needy Streamer Overload udowodniło, że symulator mediów społecznościowych + zjazd psychiczny influencera też mieści się w definicji VN. en.wikipedia.org

Pełne 3D i VR

GalGun VR* (2017) czy eksperymentalne Tokyo Chronos wrzucają Cię w hełm VR – nadal „czytasz”, tylko bohaterowie stoją tuż przed Tobą, a wybory robisz gestem lub spojrzeniem. gal-gun.fandom.com

Mobilki & free-to-play

Mystic Messenger (Cheritz, 2016) pokazuje, jak VN wyciska klimat z formy czatu: SMS-y przychodzą w czasie rzeczywistym, więc żeby romans rozkwitł, musisz faktycznie odebrać telefon o trzeciej w nocy. Gra jest free-to-play, ale dodatkowe wątki odblokowujesz mikropłatnościami. en.wikipedia.org


Dlaczego VN-y ciągle żyją?

  • Niski próg produkcji – rysownik + scenarzysta + Ren’Py i można startować na kawie i ramenie.

  • Lokalizacja – tłumaczyć tekst i CG-ki łatwiej niż przebudowywać cut-scenki w pełnym 3D.

  • Easy mods – fani dorzucają własne ścieżki (np. angielski dubbing do Umineko), przedłużając żywot tytułu.

  • Streaming & YouTube – reakcje streamerów na „ten” plot-twist? Mały viral murowany.


Co dalej?

Na horyzoncie majaczą eksperymenty z:

  • AI-owym generowaniem portretów i tła,

  • proceduralnym pisaniem dialogów,

  • VN-ami w Web3 (NFT jako „klucze” do ukrytych wątków).

 

Czy to wypali? Kto wie. Historia VN-ów pokazuje jednak jedno: dopóki człowiek kocha dobrą historię i chce mieć wpływ na to, jak się skończy, ten gatunek zawsze znajdzie sposób, żeby się przepoczwarzyć i wleźć na kolejną platformę.

Blog KazeO

Poznaj zespół KazeO

Dzięki tym osobom, wszystkie Visual Novel wydawane są bezpłatnie!